Naturalne filtry przeciwsłoneczne (filtry UV) – Jak chronić skórę przed słońcem?

Naturalne filtry przeciwsłoneczne (filtry UV) – Jak chronić skórę przed słońcem?

Spis treści:

• Co to jest filtr przeciwsłoneczny SPF?
• Rodzaje promieniowania – co warto wiedzieć?
• Promieniowanie UVA
• Promieniowanie UVB
• Jak chronić się przed słońcem?
• Jakie filtry stosowane są w kremach przeciwsłonecznych SPF? (chemiczne, fizyczne)
• Dlaczego warto postawić na naturalne filtry przeciwsłoneczne?
• Olej z pestek malin – Najlepsza ochrona przeciwsłoneczna
• O czym warto pamiętać stosując filtry UV?
  
  

Co to jest filtr przeciwsłoneczny SPF?

SPF (Sun Protection Factor) to wskaźnik ochrony przeciw promieniowaniu UVB, jego wysokość wskazuje czas, który można przebywać na słońcu bez ryzyka poparzenia skóry np. SPF 20 – to 20 minut bezpiecznego opalania.

Ochrona przed promieniowaniem UVA jest zwykle niższa, na poziomie SPF 10, o czym warto pamiętać, ponieważ ten rodzaj promieniowania jest znacznie groźniejszy dla naszej skóry.

Rodzaje promieniowania – co warto wiedzieć?

Promieniowanie UVB powoduje poparzenia skóry znacznie szybciej i działa intensywniej, dlatego w pewien sposób nas chroni. Kiedy zaczynamy czuć dyskomfort, zazwyczaj schodzimy ze słońca, kryjąc skórę w cieniu lub pod ubraniem, w ten sposób zmniejszając ekspozycję na to promieniowanie o 95%.

Stosując wysokie filtry UVB jesteśmy niejako pozbawieni tego czucia, mimo że w tym czasie promieniowanie UVA wciąż działa, uszkadzając komórki odpowiedzialne za produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego, przez co skóra szybciej się starzeje, staje się wiotka i zszarzała.

Promieniowanie UVA

Promieniowanie UVA stanowi aż 95% promieniowania, które przez cały rok utrzymuje się na stałym poziomie, przenika przez chmury, okna, szyby w samochodzie. Jest to promieniowanie o długiej fali od 320-400 mm, które dociera do najgłębszych warstw skóry, powoduje też natychmiastową opaleniznę, utrzymującą się zaledwie kilka godzin.

Może uszkadzać melanocyty, znajdujące się w warstwie podstawnej naskórka, tutaj promieniowanie UVB zdecydowanie nie sięga. Zmiany, które zachodzą w melanocytach są przyczyną powstawania trwałych plam barwnikowych i przebarwień.

To niepozorne promieniowanie, rzadko jest przyczyną poparzeń i dlatego jest tak niebezpieczne, powoduje niewidoczne dla oka zmiany w DNA komórkowym.

Promieniowanie UVA odpowiada za powstawanie odczynów fototoksycznych i fotoalergicznych (alergie słoneczne) oraz nowotwory skóry. Uszkadza komórki Langerhansa, odpowiedzialne za funkcje obronne skóry, zwiększając ryzyko infekcji bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych.

Tym sposobem stosując wysokie filtry przeciwsłoneczne SPF 50 bez zabezpieczenia przed UVA (filtry UVA w wielu preparatach są zdecydowanie za niskie), nieświadomie narażamy się na wielkie niebezpieczeństwo, którym w najlżejszym stopniu może być przedwczesne starzenie, a w najcięższym rak skóry.

A to jeszcze nie wszystko, ponieważ w kremach z filtrami stosuje się substancje, które bez problemu przenikają przez otwarte pory rozgrzanej skóry, co warto wziąć pod uwagę, jeśli rzeczywiście pragniesz dbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo.

Idea która przyświecała powstaniu kremów z filtrem była znakomita, miała pozwolić człowiekowi korzystać ze słońca bez ryzyka poparzenia i „raka”, jednak to, co się ludziom sprzedaje, to nie jest prawdziwa ochrona, a raczej krótkowzroczna propaganda.

Promieniowanie UVB

Trzeba wiedzieć, że zanim powstały kremy do ochrony przeciwsłonecznej, nowotwory skóry w tym czerniaka, leczono właśnie promieniowaniem UVB, przed którym teraz, tak bardzo chronią nas filtry SPF.

Promieniowanie UVB jest promieniowaniem o krótszej fali od 280 do 320 mm i stanowi ok 4% całkowitego promieniowania. To promieniowanie dociera zaledwie do naskórka i odpowiada za powstawanie opalenizny opóźnionej (melanina wytwarza się do 72 godzin od ekspozycji na słońce), utrzymującej się czasem miesiącami.

Jak powstaje taka opalenizna?

Melanocyty przekazują pigment i jego bezbarwne prekursory ku powierzchni skóry, gdzie pod wpływem promieniowania UVB dochodzi do aktywacji melaniny i pigmentacji skóry na piękny brązowy kolor.

Witamina D3 również powstaje przy samej powierzchni skóry, właśnie dzięki promieniowaniu UVB, dlatego jeśli stosujesz wysokie filtry przeciwsłoneczne – zapomnij o jakimkolwiek wytwarzaniu witaminy D3 w Twoim organizmie podczas opalania.

Ilość promieniowania UVB jest zmienna w ciągu roku i najwyższe wartości w naszej szerokości geograficznej osiąga od maja do września między godziną 11 a 13, kiedy kąt padania promieni słonecznych na ziemię jest niemal pionowy.

W wytwarzaniu witaminy D3 nie czas ekspozycji jest ważny, a właśnie kąt padania promieni. Zatem jeśli zależy Ci, aby latem nałapać witaminy D3, to pamiętaj, że wystarczy wystawić jak największą powierzchnię skóry na ekspozycję promieni słonecznych w godzinach około południowych na jedyne 15 minut i po tym czasie nie zażywać kąpieli przynajmniej do wieczora.

Dlaczego?

Witamina D3 powstaje tuż przy samej powierzchni skóry i zbyt intensywne mycie, może spowodować jej usunięcie zanim zdąży dotrzeć do wątroby, gdzie jest magazynowana i wykorzystywana w miarę potrzeb organizmu.

Pamiętaj również, że im bardziej opalona skóra, tym mniejsza produkcja witaminy D3.

Promieniowanie UVC o długości fali 200-280 oraz UVB mają udowodnione działanie przeciwbakteryjne oraz pobudzają syntezę nowych komórek i ich rozwój.

Jak w takim razie chronić się przed słońcem?

Jak ze wszystkim potrzebny jest umiar. Przede wszystkim jadąc na wakacje chcemy zbyt szybko się opalić, zbyt dużo zobaczyć, zbyt wiele doświadczyć i najlepiej wszystko w jednym i tym samym czasie.

Planujmy swój czas na wakacjach z głową, na wycieczki zarezerwujmy czas w godzinach porannych lub późniejszym popołudniem, opalanie podobnie, kiedy kąt padania promieniowania słonecznego jest łagodniejszy. Godziny około południowe przeznaczmy na posiłek, odpoczynek lub zwiedzanie budowli i muzeów.

Korzystajmy ze słońca z umiarem stosując jedynie naturalne filtry w postaci olejów roślinnych, które nawilżają, odżywiają i chronią komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi spowodowanymi działaniem promieniowania UV, a przede wszystkim nie zawierają szkodliwej dla naszego organizmu chemii.

Jakie filtry stosowane są w kremach przeciwsłonecznych SPF?

Popularne kremy z filtrem mogą zawierać 3 rodzaje filtrów:

Chemiczne – zamieniają promieniowanie słoneczne na energię cieplną, mogą powodować oksydacyjne uszkodzenia DNA i degradację kolagenu, elastyny, a nawet komórek skóry, stwarzają wysokie ryzyko uczulenia, należą do nich takie substancje jak:

• kwas paraaminobenzoesowy (PABA) – wycofany w 2009 r. ze względu na reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne
• pochodne kwasu p-metoksycynamonowego – wywołują podrażnienia skóry
• oksybenzon – ma silne działanie estrogenowe, zmienia gospodarkę hormonalną
• oktokrylen – przenika przez skórę i może wywoływać reakcje alergiczne
• benzofenony i benzotriazole – wchłaniają się przez skórę, przenikają do moczu i mleka kobiecego

Fizyczne – zwierają mikro pigmenty, które odbijają i rozpraszają promieniowanie słoneczne,są odporne na ciepło, promieniowanie i upływ czasu jednak łatwo ulegają ścieraniu i zmywaniu, hipoalergiczne stosowane w preparatach dla dzieci i kobiet w ciąży, pozostawiają biały film, należą do nich:

• tlenek cynku – wykazuje działanie pozytywne, wspiera regenerację skóry i łagodzi objawy zapalne
• dwutlenek tytanu – jest genotoksyczny, powoduje uszkodzenia DNA, zmienia jelitową i układową odporność immunologiczną
  
  

Dlaczego warto postawić na naturalne filtry przeciwsłoneczne?

Jeśli rzeczywiście zależy Ci na zdrowiu postaw na naturalną ochronę skóry w postaci olejów i ekstraktów roślinnych, przy jednoczesnym umiarze podczas korzystania z kąpieli słonecznych.

Pamiętaj, że kiedy zakrywasz ciało delikatnym materiałem, przebywasz w cieniu lub spacerujesz w pochmurny dzień, ograniczasz do 95% ekspozycję swojego ciała na promieniowanie UVB i nie potrzebujesz wtedy smarować się toksycznymi kremami z filtrem.

Ekstrakty roślinne i oleje oprócz ochrony przeciwsłonecznej zawierają składniki nawilżające, odżywcze i antyoksydacyjne, które dezaktywują wolne rodniki powstałe w wyniku działania promieniowania UV oraz wspierające regenerację skóry.

Produkty roślinne zawierają polifenole, które mają działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe, wykazują silną ochronę antyoksydacyjną, sprzyjają regeneracji witaminy E i hamują działanie kolagenaz – powodujących rozpad włókien kolagenowych.

Ekstrakt etanolowy z cytryńca chińskiego wykazuje działanie ochronne na fibroblasty przy ekspozycji na promieniowanie UV, hamuje też proces melanogenezy, zapobiegając powstawaniu plam i przebarwień.

Tłuszcze roślinne pochłaniają promieniowanie ultrafioletowe w szerokim zakresie, jednak różnią się między sobą siłą ochrony.

Oleje jojoba, makadamia i arganowy mogą być z powodzeniem stosowane do ochrony przed promieniowaniem słonecznym, jednak bezsprzecznym faworytem jest olej z pestek malin.

Olej z pestek malin – Najlepsza ochrona przeciwsłoneczna

Olej tłoczony na zimno zawiera mnóstwo karotenoidów, którym zawdzięcza intensywnie żółty kolor i silne właściwości przeciwutleniające.

Badania dowodzą, że ilość karotenoidów w organizmie po ekspozycji na słońce znacząco spada. Świadczy to o ich zużyciu na potrzeby ochrony oksydacyjnej.

Udowodniono, że stosowanie suplementacji karotenoidami w dawce 24 mg przez 12 tygodni, zmniejsza rumień indukowany promieniowaniem UV.

Co ważne olej nie blokuje promieniowania UV, ale w dużym stopniu ogranicza jego szkodliwe działanie. To działanie porównywalne jest do stosowania kremu z filtrem SPF 50. Takie rozwiązanie jest idealne z punktu widzenia wytwarzania witaminy D3, ponieważ promieniowanie pobudza jej produkcję, a jednocześnie nie szkodzi komórkom skóry.

Olej z pestek malin jest też źródłem NNKT, w tym kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6. Zawiera również znaczne ilości witaminy E w postaci alfa i gamma-tokoferolu, oraz polifenole, które podobnie jak beta-karoten są silnymi przeciwutleniaczami.

Dzięki zawartości tak cennych składników aktywnych olej z pestek malin:

• stanowi skuteczną ochronę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV, porównywalną do kremów z filtrem SPF 50,
• ma precyzyjnie określony faktor SPF – 50 dla promieniowania UVB i 8 dla promieniowania UVA,
• przeciwdziała stanom zapalnym skóry,
• wzmacnia barierę lipidową naskórka,
• hamuje produkcję melaniny - zapobiega przebarwieniom skóry,
• dzięki karotenoidom, polifenolom i witaminie E ma właściwości antyseptyczne, antyoksydacyjne i przeciwzapalne,
• spowalnia procesy starzenia i redukuje zmarszczki,
• chroni DNA komórek skóry,
• sprzyja gojeniu i regeneracji skóry,
• odżywia skórę i chroni przed utratą nawilżenia,
• jest hipoalergiczny,
• nie zawiera toksycznej chemii.

O czym warto pamiętać:

1. Wysokie filtry SPF blokują wytwarzanie witaminy D3.
2. Chemiczne i fizyczne filtry SPF są toksyczne dla komórek organizmu.
3. Wystarczy 15 minut codziennej ekspozycji na słońce w godzinach od 11-13, aby wytworzyć wystarczająca ilość witaminy D3.
4. Korzystaj z kąpieli słonecznych rozważnie dla swojego zdrowia.
5. Naturalne wyciągi i oleje roślinne doskonale chronią przed skutkami promieniowania UV i mają dodatkowe właściwości pielęgnacyjne.
6. Olej z pestek malin najlepiej chroni przed słońcem, gdyż ma precyzyjnie określony faktor SPF – 50 dla promieniowania UVB i 8 dla promieniowania UVA.

Bibliografia

1. Bojarowicz H., Bartnikowska N., 2014. Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości. Probl. Hig. Epidemiol. 95, 596-601.
2. Heinrich U., Gärtner C., Wiebusch M., Eihler O., Sies H., Tronnier H., Stahl W., 2003. Supplementation with beta-carotene or a similar amount of mixed carotenoids protects humans from UV-induced erythema.
3. J. Nutr. 133, 98-101. Hongbo S., Magaye R., Castranova V., Zhao J., 2013. Titanium dioxide nanoparticles: a review of current toxicological. Part. Fibre Toxicol. 10, 2-33.
4. Igielska-Kalwat J., Gościańska J., Nowak I., 2015. Karotenoidy jako naturalne antyoksydanty. Post. Hig. Med. Dosw. 69, 418-428.
5. Krause M., Klit A., Blomberg Jensen M., Søeborg T., Frederiksen H., Schlumpf M., Lichtensteiger W., Skakkebaek N.E., Drzewiecki K.T., 2012. Sunscreen: are they beneficial for health? An overview of endocrine disrupting properties of UV-filters. Int. J. Androl. 35, 424-436.
6. Łyko-Ratz A., 2013. Składniki aktywne pochodzenia roślinnego w kosmetykach antiage. Cosmetol. Today Patents Invent. 3, 10-13.
7. Mishra A.K., Mishra A., Chattopadadhyay P., 2011. Herbal cosmeceuticals from ultraviolet B radiation: a review. Trop. J. Pharm. Res. 10, 351-359.
8. Wilczyński S., Wiewióra M., Deda A., Zdybel M., 2010. Porównanie właściwości antyoksydacyjnych metodą EPR wybranych olei roślinnych stosowanych w kosmetologii. Pol. J. Cosmetol. 13,139-146.