Zapisz się do naszego newslettera i nie przegap promocji, nowości lub wyprzedaży!
Witaminy A, D, E oraz K (in. witaminy ADEK) to związki chemiczne dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem, które regulują rozmaite funkcje. Mają bardzo ważną wspólną cechę – wszystkie rozpuszczalne są w tłuszczach, co oznacza, że ich przyswajanie zwiększa się, w towarzystwie oleju, orzechów czy nasion. Za co odpowiadają poszczególne witaminy? Kiedy warto je suplementować?
Witamina A (możesz spotkać się też z nazwą beta-karoten albo retinol, chociaż nie powinny one być używane zamiennie) odgrywa bardzo ważną rolę dla wzroku człowieka. Szczególnie istotny jest jej wpływ na widzenie nocne, odpowiednie spożycie tego związku zapobiega kurzej ślepocie. Poza tym wpływa m.in. na:
Witamina A (możesz spotkać się też z nazwą beta-karoten albo retinol, chociaż nie powinny one być używane zamiennie) odgrywa bardzo ważną rolę dla wzroku człowieka. Szczególnie istotny jest jej wpływ na widzenie nocne, odpowiednie spożycie tego związku zapobiega kurzej ślepocie. Poza tym wpływa m.in. na:
Witamina A to dobry suplement w przypadku problemów skórnych, związanych z wypadaniem włosów czy pękaniem paznokci. Wymienione dolegliwości mogą być związane z jej niedoborem. Poza tym zaleca się ją w:
Pamiętaj jednak, że każda suplementacja wymaga konsultacji lekarskiej.
Zapotrzebowanie na witaminę A (µg/dobę) |
|
Dzieci (do 18. r. ż.) |
350-900 |
Kobiety | 700 |
Mężczyźni | 900 |
Witamina D to związek wpływający przede wszystkim na układ odpornościowy. Jest syntetyzowana przez ludzki organizm pod wpływem działania promieni słonecznych, ale w Polsce jesienią oraz zimą, kiedy skóra jest schowana pod ciepłymi ubraniami, a dzień staje się zdecydowanie krótszy, lekarze zalecają jej profilaktyczną suplementację. Nie można też zapominać o innych funkcjach tego składnika pożywienia:
reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową,
jest wykorzystywana w profilaktyce chorób nowotworowych i autoimmunologicznych,
wspiera pracę układu nerwowego,
wspiera wchłanianie wapnia, a więc pośrednio oddziałuje na układ kostno-szkieletowy.
Jak wspomniano, witamina D powinna być suplementowana w sezonie jesiennym i zimowym przez większość Polaków. Poza tym uzupełnianie jej zasobów zaleca się seniorom, szczególnie kobietom narażonym na rozwój osteoporozy (choroby zmniejszającej gęstość kości) ze względu na zwiększenie wchłaniania wapnia.
Zapotrzebowanie na witaminę D (j.m./dobę) |
|
Noworodki i niemowlęta (0-12 miesięcy) |
400-600 |
Dzieci (1-18 lat) |
600-2000 |
Dorośli |
800-2000 |
Kobiety w ciąży i w czasie laktacji |
2000 |
Witamina E znana jest ze swoich właściwości antyoksydacyjnych. Co to oznacza? W organizmie podczas przemian metabolicznych powstają tzw. wolne rodniki, których budowa ułatwia im wiązanie się z innymi komórkami, zaburzając w ten sposób pracę poszczególnych struktur i mogąc prowadzić m.in. do rozwoju chorób nowotworowych. Witamina E dzięki swoim cechom może obronić układy przed ich działaniem, stąd właśnie nazywa się ją „antyoksydantem”. Dodatkowo:
przyspiesza rozwój komórek skóry,
wspiera proces gojenia się ran,
odgrywa rolę podczas poczęcia i utrzymania ciąży.
Suplementację witaminy E powinny rozważyć przede wszystkim osoby starające się o dziecko, a także te będące narażone na przewlekły stres czy zawodowi sportowcy ze względu na zwiększone ryzyko powstawania wolnych rodników w organizmie. Omawiany związek może także pomóc przy nieprawidłowościach związanych z cyklem menstruacyjnym u kobiet.
Zapotrzebowanie na witaminę E (mg/dobę) |
|
Dzieci (0-18 lat) |
5-10 |
Kobiety |
8 |
Mężczyźni |
10 |
Ciąża i laktacja |
10-11 |
Najważniejszą funkcją witaminy K jest jej udział w procesie krzepnięcia krwi. To od tego związku zależy, jak szybko rana się zasklepi lub czy podczas operacji nie dojdzie do krwotoku. Z drugiej strony jego nadmiar może szczególnie źle oddziaływać na pacjentów z zakrzepicą. Inne zadania witaminy K to:
udział w procesie mineralizacji kości,
wpływ na równowagę wapniową,
wzmocnienie działania witaminy D na układ kostny.
Suplementację witaminy K powinny rozważyć przede wszystkim osoby stosujące leki przeciwzakrzepowe, które mocno rozrzedzają krew i mogą prowadzić do występowania niekontrolowanych krwotoków. Poza tym na jej niedobór narażone są także osoby z chorobami metabolicznymi polegającymi na zaburzeniach wchłaniania składników pokarmowych.
Zapotrzebowanie na witaminę K (µg/dobę) |
|
Dzieci (0-17 lat) |
10-65 |
Dorośli |
70 |